Czy fotowoltaika w 2025 roku nadal jest opłacalnym wyborem? A może nowe przepisy sprawiają, że inwestycja staje się mniej korzystna? Wielu potencjalnych inwestorów słusznie zastanawia się, czy kolejne zmiany w systemie rozliczania energii odnawialnej rzeczywiście przynoszą korzyści, czy też wiążą się z dodatkowymi trudnościami administracyjnymi i finansowymi. To jak to w końcu jest?
Rok 2024 przyniósł znaczące modyfikacje zasad rozliczeń dla prosumentów – wprowadzono taryfy dynamiczne, rozszerzono programy wsparcia oraz umożliwiono korzystanie z energii odnawialnej poprzez model prosumenta wirtualnego. Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii z końca 2024 r. wprowadziła jeszcze bardziej szczegółowe regulacje, które wpływają na opłacalność inwestycji w panele fotowoltaiczne i magazyny energii w 2025 r. i najbliższych latach.
Sprawdźmy dokładnie, jak wygląda nowy system rozliczeń, jakie zmiany dotknęły prosumentów oraz czy nowe zasady faktycznie poprawiają warunki inwestowania w energię odnawialną.
Zmiany w fotowoltaice w 2024 roku – przypomnienie
Zanim przejdziemy do kluczowej ustawy, przypomnijmy, co jeszcze działo się w minionym roku – a działo się sporo.
Taryfy dynamiczne
Rok 2024 przyniósł istotne zmiany w zasadach rozliczania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Największą nowością było wprowadzenie taryf dynamicznych, które obowiązują od lipca 2024 r. Dzięki temu prosumenci rozliczają nadwyżki energii według cen giełdowych godzinowych na rynkach dnia następnego, co pozwala lepiej dostosować sprzedaż energii odnawialnej do aktualnych warunków rynkowych. Wprowadzenie taryf dynamicznych było szczególnie korzystne dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych posiadających domowe magazyny energii, ponieważ mogli oni magazynować energię wyprodukowaną w okresach niskich cen i sprzedawać ją, gdy ceny energii elektrycznej były najwyższe.
Wygaszanie systemu net metering
Do 30 czerwca 2024 roku obowiązywał system rozliczania fotowoltaiki oparty na miesięcznej cenie energii. Dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych korzystających z systemu net metering zachowano możliwość odbioru 80% energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną (dla systemów do 10 kW) lub 70% (dla większych instalacji), ale nie przewidziano już nowych użytkowników w tym systemie.
Prosument wirtualny
Dodatkową nowością było wprowadzenie prosumenta wirtualnego, który umożliwia osobom nieposiadających fizycznie własnych paneli słonecznych korzystanie z energii odnawialnej przez wykupienie udziału w mocy farmy słonecznej. Prosumenci wirtualni mogą rozliczać energię podobnie jak użytkownicy posiadający własne instalacje PV, co stanowi przełom w opłacalności fotowoltaiki dla mieszkańców budynków wielorodzinnych.
Szósta edycja programu “Mój Prąd”
W 2024 roku uruchomiono także “Mój Prąd 6.0”, czyli kolejną edycję programu najpopularniejszego programu wsparcia dla inwestujących w OZE. Szósta edycja wprowadziła obowiązek zakupu magazynu energii dla nowych instalacji PV zgłoszonych po 1 sierpnia 2024 r., podnosząc jednocześnie maksymalną moc kwalifikowaną do dofinansowania z 10 kW do 20 kW. Prosumenci muszą rozliczać się w systemie net-billing, a całkowity budżet programu wzrósł do 1,25 mld zł. Dodatkowo termin składania wniosków został wydłużony do 6 marca 2025 r. lub do wyczerpania środków.
Nowelizacja ustawy o OZE i jej znaczenie dla fotowoltaiki
27 listopada 2024 roku uchwalono nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii, która weszła w życie 27 grudnia 2024 roku. Celem nowelizacji jest zwiększenie opłacalności inwestycji w mikroinstalacje OZE oraz uproszczenie procesu rozliczania fotowoltaiki dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych. Zmiany te dotyczą głównie systemu net-billingu i wprowadzają nowe zasady rozliczenia fotowoltaiki, uwzględniając m.in. godzinowe rozliczenie produkcji prądu oraz wykorzystanie ceny giełdowej godzinowej.
Nowe zasady rozliczania fotowoltaiki – najważniejsze informacje
Nowelizacja wprowadziła możliwość wyboru systemu rozliczania fotowoltaiki dla prosumentów, którzy rozpoczęli produkcję energii przed 1 lipca 2024 roku. Mogą oni pozostać przy rozliczeniach opartych na średniej miesięcznej cenie energii (RCEm) lub przejść na system godzinowego rozliczenia produkcji prądu według ceny rynkowej (RCE). Decyzja o zmianie systemu rozliczania fotowoltaiki jest dobrowolna, ale nieodwracalna. Po przejściu na system godzinowy nie można powrócić do wcześniejszego modelu RCEm.
Dla prosumentów, którzy zdecydują się na rozliczanie energii według RCE, przewidziano dodatkowe korzyści. Mogą oni otrzymać do 30% zwrotu nadpłaty za niewykorzystaną wartość energii zapisanej na depozycie prosumenckim, co stanowi wzrost w porównaniu do dotychczasowego poziomu wynoszącego maksymalnie 20%. Współczynnik korekcyjny 1,23 zwiększa wartość energii wyprodukowanej i oddanej do sieci elektroenergetycznej, poprawiając opłacalność fotowoltaiki.
Depozyt prosumencki i magazynowanie energii
Depozyt prosumencki to środki finansowe, które właściciele instalacji fotowoltaicznych otrzymują za energię elektryczną wprowadzoną do sieci elektroenergetycznej. Nowelizacja ustawy przewiduje zwiększenie wartości depozytu prosumenckiego o 23%, co ma na celu zminimalizowanie różnicy między ceną sprzedaży a zakupem energii. Środki zgromadzone na depozycie można wykorzystać na pokrycie kosztów energii pobranej z sieci od zakładu energetycznego. Poza tym nowelizacja doprecyzowuje sposób ustalania wartości depozytu w momencie przechodzenia z systemu opustów na net-billing.
Warto również zauważyć, że prosumenci, którzy rozpoczęli produkcję energii po 1 lipca 2024 r., są rozliczani wyłącznie w systemie RCE i nie mają możliwości wyboru systemu miesięcznego. W ramach nowych zasad rozliczania fotowoltaiki zmniejszono częstotliwość korekt miesięcznych cen RCEm, co ma zapewnić większą stabilność rozliczeń.
Cel na 2025: przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii
Nowelizacja zawiera także przepisy upraszczające procesy inwestycyjne w odnawialne źródła energii. Skrócono terminy realizacji wybranych projektów OZE, w szczególności dotyczących instalacji fotowoltaicznych na budynkach oraz współpracujących z nimi magazynów energii, pomp ciepła oraz urządzeń niezbędnych do przyłączenia instalacji OZE do sieci elektroenergetycznej. Nowe zasady uwzględniają także wymogi unijne dotyczące rozwoju odnawialnych źródeł oraz systemu net-billing, który reguluje sposób magazynowania i sprzedaży nadwyżek energii.
Fotowoltaika – nowe zasady to szansa czy przeszkoda?
Nowelizacja przepisów dotyczących odnawialnych źródeł energii przyniosła zarówno ułatwienia, jak i wyzwania dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych. Z jednej strony, wprowadzenie dynamicznych taryf oraz współczynnika korekcyjnego 1,23 zwiększa wartość nadwyżek energii oddawanej do sieci, co poprawia opłacalność fotowoltaiki. Możliwość wyboru systemu rozliczeń daje część prosumentom większą elastyczność w dostosowaniu modelu do własnych potrzeb.
Z drugiej strony, system godzinowego rozliczania energii wymaga większej kontroli nad produkcją i zużyciem prądu, co sprawia, że inwestycja w domowe magazyny energii staje się niemal koniecznością. Dodatkowo, osoby wchodzące do systemu po lipcu 2024 r. nie mają możliwości wyboru systemu miesięcznego, co oznacza, że muszą dostosować się do bardziej zmiennych warunków rynkowych.
Fotowoltaika w 2025 roku wciąż pozostaje opłacalną inwestycją, szczególnie dla tych, którzy potrafią efektywnie zarządzać wyprodukowaną energią i korzystać z własnych magazynów energii. Jak zawsze jednak potencjalni inwestorzy powinni dokładnie przeanalizować nowe zasady rozliczania i dostosować swoje instalacje do dynamicznie zmieniającego się rynku energii. Zwłaszcza że zmian w najbliższych latach z pewnością będzie więcej.
