Coraz więcej Polaków stawia na energię ze słońca. Fotowoltaika stała się nie tylko symbolem ekologicznej zmiany, ale też realnym sposobem na walkę z rosnącymi rachunkami za prąd. Ale czy inwestycja w panele zawsze się opłaca? Od 1 stycznia 2025 roku obowiązują nowe przepisy, które rzucają cień niepewności – przynajmniej dla części właścicieli instalacji PV. Podatek od fotowoltaiki niepokoi inwestorów – szczególnie chodzi tu o duże elektrownie fotowoltaiczne oraz farmy słoneczne, których opodatkowanie ma wpływ na budżety gmin i lokalne dochody.
Czy nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oznacza, że od teraz każdy właściciel fotowoltaiki zapłaci dodatkowy podatek? Czy prywatni prosumenci mają powody do obaw, a może nowe regulacje uderzają wyłącznie w większych inwestorów i przedsiębiorców?
W tym artykule krok po kroku wyjaśniamy, kto i kiedy musi zapłacić podatek od fotowoltaiki, które elementy instalacji podlegają opodatkowaniu, jaka jest wysokość podatku w 2025 roku, a także jakie ulgi i odliczenia przysługują właścicielom paneli słonecznych. Bez niejasnych skrótów i suchych przepisów – wszystko jasno i konkretnie.
Kto musi zapłacić podatek od fotowoltaiki?
Rok 2025 przyniósł istotne zmiany dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych. Znowelizowana ustawa o podatkach i opłatach lokalnych, która weszła w życie 1 stycznia, zmienia zasady kwalifikowania elementów instalacji PV na potrzeby podatku od nieruchomości.
Najważniejsza zmiana dotyczy definicji “budowli”. Od teraz za budowlę uznaje się także urządzenia służące wytwarzaniu energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, w tym m.in. części infrastruktury fotowoltaicznej. Co to oznacza w praktyce?
Kluczowe grupy, które powinny przyjrzeć się nowym przepisom:
- Przedsiębiorcy – jeśli instalacja PV została zainstalowana na potrzeby działalności gospodarczej, jej część może być uznana za budowlę i objęta podatkiem od nieruchomości. Dotyczy to m.in.:
- farm fotowoltaicznych (szczególnie istotne tam, gdzie infrastruktura może zawierać kosztowne elementy budowlane, zwiększające koszty inwestycji i generujące wyższy podatek)
- instalacji montowanych na gruntach należących do firmy,
- systemów PV powiązanych z produkcją, usługami lub wynajmem.
- Rolnicy indywidualni i gospodarstwa rolne – w przypadku większych instalacji (zwłaszcza naziemnych), wykorzystywanych komercyjnie, urząd gminy może uznać je za podlegające opodatkowaniu. Wątpliwości budzi tu zwłaszcza granica 50 kW mocy, która może przesądzać o „komercyjnym” charakterze instalacji.
- Wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie – jeśli instalacja PV znajduje się na dachu budynku wielorodzinnego i służy wspólnym celom (np. zasilaniu części wspólnych), to również może podlegać opodatkowaniu – nie sam budynek, ale elementy systemu, które uznane zostaną za budowlę.
Co istotne, nowe przepisy nie wprowadzają jednego, automatycznego mechanizmu opodatkowania. Wciąż obowiązuje zasada, że ostateczna interpretacja należy do lokalnych urzędów gminy. Dlatego to, co w jednej gminie zostanie uznane za budowlę, w innej może zostać potraktowane jako część budynku i nie podlegać odrębnemu opodatkowaniu.
Wnioski? Zmiany w przepisach nie oznaczają automatycznego podatku dla wszystkich. Na tym etapie szczególnie właściciele dużych instalacji PV oraz przedsiębiorcy powinni sprawdzić, jak nowe przepisy wpływają na ich sytuację podatkową.
Podatek od instalacji PV – czy prywatni prosumenci muszą się martwić?
Wielu właścicieli domów jednorodzinnych zadaje sobie to samo pytanie: czy moja przydomowa instalacja fotowoltaiczna będzie teraz opodatkowana? Spokojnie – jeśli należysz do grona tzw. prosumentów indywidualnych, czyli produkujesz prąd głównie na własny użytek, w 2025 roku nic się dla Ciebie nie zmienia. Ale czy na pewno na zawsze?
Obecny stan prawny
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, panele fotowoltaiczne zainstalowane na dachu domu jednorodzinnego lub na budynku gospodarczym (np. garażu), nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, jeśli służą zaspokojeniu własnych potrzeb energetycznych właściciela.
Dlaczego? Bo uznaje się je za część techniczną budynku, podobnie jak anteny, kominy czy rynny. Nie są to więc odrębne budowle w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – a co za tym idzie, nie są objęte dodatkowym podatkiem.
Podatek może natomiast pojawić się w przypadku, gdy:
- instalacja jest zlokalizowana bezpośrednio na gruncie (naziemna, wolnostojąca),
- posiada osobną konstrukcję wsporczą trwale związaną z gruntem,
- przekracza 50 kW mocy i może zostać zakwalifikowana jako mikroelektrownia.
W takich przypadkach, nawet u osoby fizycznej, urząd gminy może rozpatrzyć sprawę indywidualnie i uznać, że część instalacji (np. stelaże czy fundamenty) podlega podatkowi od nieruchomości jako budowla.
Czy planowane są zmiany w przyszłości?
Na ten moment nie ma oficjalnych zapowiedzi, by opodatkowanie fotowoltaiki dla osób fizycznych miało się zmienić w najbliższym czasie. Niemniej jednak w dyskusjach branżowych i samorządowych pojawiają się sygnały, że część gmin postuluje wprowadzenie jasnych, ogólnokrajowych zasad opodatkowania również dla przydomowych instalacji – zwłaszcza tych naziemnych.
Warto mieć świadomość, że:
- każdy wzrost liczby mikroinstalacji PV to dla samorządów potencjalna strata w podatkach (szczególnie przy gruntach wyłączonych z użytkowania),
- w przyszłości może pojawić się ogólnopolska interpretacja lub nowelizacja, która doprecyzuje zasady opodatkowania dla przydomowych instalacji wolnostojących.
Na dziś jednak – prywatni prosumenci montujący panele na dachu nie muszą się martwić. Ich inwestycja nie wiąże się z żadnym dodatkowym obciążeniem podatkowym.
Podatek od nieruchomości – co podlega opodatkowaniu?
Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że panele fotowoltaiczne to po prostu urządzenia, które montuje się na dachu lub w ogrodzie – i tyle. Tymczasem z punktu widzenia prawa podatkowego sprawa jest bardziej złożona. Nie wszystkie części instalacji PV są bowiem traktowane jednakowo.
Od 2025 roku — zgodnie z nowelizacją ustawy o podatkach i opłatach lokalnych — opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają wyłącznie te elementy instalacji fotowoltaicznej, które mają cechy budowli.
Co to znaczy “budowla” w świetle ustawy?
Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, do budowli zalicza się m.in.:
- urządzenia techniczne związane z infrastrukturą energetyczną (w tym elektroenergetyczną),
- fundamenty, konstrukcje wsporcze i inne elementy trwale związane z gruntem,
- sieci przesyłowe, transformatorownie, szafy przyłączeniowe.
W kontekście instalacji PV, opodatkowaniu mogą więc podlegać:
- konstrukcje stalowe montowane na gruncie (np. stelaże z fundamentami),
- fundamenty pod instalację,
- przyłącza energetyczne wykonane poza budynkiem mieszkalnym,
- wolnostojące falowniki, jeśli zlokalizowane są w oddzielnych obiektach technicznych (np. kontenerowych).
Nie podlegają opodatkowaniu natomiast:
- same panele fotowoltaiczne,
- okablowanie, falowniki i inne urządzenia montowane na ścianach budynków mieszkalnych,
- instalacje zamontowane na dachach budynków mieszkalnych jednorodzinnych, jeśli stanowią ich integralną część techniczną.
Dlaczego to ważne?
To rozróżnienie ma kluczowe znaczenie przy wyliczaniu podatku od nieruchomości. Podatek naliczany jest wyłącznie od części budowlanych instalacji PV uznanych za budowlę – i to według ich wartości, a nie powierzchni. Dla właścicieli farm fotowoltaicznych czy przedsiębiorców może to oznaczać konieczność przygotowania dokumentacji wyceny technicznej tych elementów, co z kolei wpływa na koszty prowadzenia działalności.
Warto też podkreślić, że nawet jeśli część instalacji zostanie uznana za budowlę, nie oznacza to opodatkowania całej wartości inwestycji. Panele, falowniki i inne urządzenia nie będą brane pod uwagę, jeśli nie spełniają definicji budowli.
Ile wynosi podatek od fotowoltaiki w 2025 r.?
Skoro już wiadomo, które elementy instalacji fotowoltaicznej mogą podlegać opodatkowaniu, naturalne staje się kolejne pytanie: ile tak naprawdę wynosi podatek od fotowoltaiki w 2025 roku?
Tu sytuacja również nie jest zero-jedynkowa — wszystko zależy od charakteru instalacji, jej lokalizacji, formy własności oraz tego, czy jest związana z działalnością gospodarczą.
Podatek od nieruchomości – ile i od czego?
W przypadku instalacji PV, które zostały uznane za budowlę (np. fundamenty, konstrukcje wsporcze instalacji naziemnej), podstawą opodatkowania jest wartość początkowa tych elementów, określona zgodnie z przepisami o podatku dochodowym.
Wysokość podatku ustala gmina, ale nie może przekroczyć górnych limitów określonych corocznie przez Ministerstwo Finansów. W 2025 roku maksymalna stawka podatku od budowli wynosi:
- 2% ich wartości rocznie – dokładnie taka sama jak w poprzednich latach.
Przykład: jeśli wartość budowlanej części instalacji (np. stelaży z fundamentami) wynosi 100 000 zł, podatek od nieruchomości może wynieść maksymalnie 2000 zł rocznie.
Uwaga: podatek dotyczy wyłącznie części budowlanych — panele, falowniki, okablowanie i elektronika nie są wliczane, jeśli nie mają charakteru budowli.
Inne formy opodatkowania fotowoltaiki
Oprócz podatku od nieruchomości, właściciele instalacji PV mogą mieć do czynienia z innymi rodzajami podatków, choć nie w każdym przypadku:
- Podatek VAT – stawki zależą od rodzaju instalacji i odbiorcy. To temat na osobną sekcję (zostanie omówiony w FAQ).
- Podatek dochodowy – dotyczy głównie firm oraz prosumentów, którzy sprzedają nadwyżki energii, osiągając z tego tytułu przychód. W takim przypadku przychód należy wykazać w rozliczeniu rocznym PIT lub CIT.
- Podatek rolny – w przypadku gruntów rolnych, na których postawiono instalację PV, część działki może stracić charakter rolny i zostać objęta podatkiem od nieruchomości. Tę kwestię każdorazowo rozstrzyga urząd gminy.
Ulga termomodernizacyjna – skorzystaj z ulgi podatkowej
Podatek podatkiem, ale nie zapominajmy, że inwestycja w instalację fotowoltaiczną może również oznaczać realną korzyść podatkową. Osoby fizyczne mają bowiem możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej, która pozwala znacząco obniżyć wysokość podatku dochodowego. I nie trzeba do tego prowadzić firmy.
Dla kogo jest ulga?
Z ulgi termomodernizacyjnej mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych, którzy ponieśli wydatki na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Co ważne:
- Nie dotyczy mieszkań w blokach ani domów w budowie (chyba że budowa została zakończona i nastąpiło zgłoszenie zakończenia robót).
- Nie trzeba składać żadnych wniosków do urzędu skarbowego – wystarczy ująć wydatki w zeznaniu rocznym PIT.
Co można odliczyć?
Od podstawy opodatkowania można odliczyć m.in.:
- koszt zakupu paneli fotowoltaicznych,
- zakup i montaż falownika, systemów montażowych, przewodów, zabezpieczeń,
- robociznę (jeśli wykonawca wystawił fakturę),
- koszt montażu magazynu energii, jeśli jest częścią systemu PV,
- usługi projektowe, jeśli były niezbędne do realizacji przedsięwzięcia.
Wszystkie wydatki muszą być udokumentowane fakturami wystawionymi przez podatników VAT niekorzystających ze zwolnienia.
Ile można odliczyć?
Limit odliczenia wynosi:
- do 53 000 zł na osobę – co oznacza, że w przypadku współwłasności (np. małżonków), kwota może się podwoić do 106 000 zł.
- Jeżeli dochód w danym roku nie pozwala na pełne wykorzystanie ulgi, niewykorzystaną kwotę można przenieść na kolejne lata (do 6 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek).
Jak to wygląda w praktyce?
Załóżmy, że podatnik zainstalował fotowoltaikę na domu jednorodzinnym, a wszystkie faktury opiewają łącznie na 45 000 zł. Jeśli jego roczny dochód pozwala na odliczenie całej tej kwoty, może obniżyć swój podatek dochodowy nawet o 8 550 zł (przy stawce 19%) lub więcej, jeśli jest opodatkowany według skali podatkowej.
Co ważne – ulga nie koliduje z programami takimi jak Mój Prąd czy Czyste Powietrze, choć otrzymane dofinansowanie należy odliczyć od kwoty wydatków wykazywanych w PIT.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy panele fotowoltaiczne podlegają pod podatek od nieruchomości?
Nie, same panele fotowoltaiczne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, jeśli stanowią element techniczny budynku mieszkalnego lub zostały zainstalowane na jego dachu. W takim przypadku uznaje się je za część budynku, a nie za osobną budowlę.
Wyjątek może dotyczyć instalacji naziemnych – jeśli konstrukcja wsporcza, fundamenty lub inne elementy są trwale związane z gruntem, gmina może uznać je za budowlę, co wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od nieruchomości. Nie dotyczy to jednak samych modułów PV – te pozostają nieopodatkowane.
Kiedy 8%, a kiedy 23% podatku VAT za fotowoltaikę?
Zasadniczo obowiązują dwie stawki VAT:
- 8% VAT – dotyczy kompleksowej usługi montażu instalacji fotowoltaicznej w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, realizowanej na rzecz osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Stawka ta obejmuje zarówno sprzęt, jak i robociznę, o ile są wykazywane na jednej fakturze.
- 23% VAT – stosuje się:
- gdy instalacja jest montowana na gruncie, nie w bezpośrednim związku z budynkiem mieszkalnym,
- gdy nabywcą jest firma lub instytucja,
- gdy sprzedaż dotyczy samych komponentów (np. paneli), bez usługi montażu.
Wątpliwości co do zastosowania stawki VAT rozstrzygają interpretacje indywidualne – jeśli sytuacja nie jest oczywista, warto je rozważyć.
Jaki podatek VAT płacę za instalację fotowoltaiczną na gruncie?
Jeśli instalacja fotowoltaiczna znajduje się na gruncie, najczęściej obowiązuje 23% VAT – zwłaszcza gdy nie jest bezpośrednio związana z budynkiem mieszkalnym (np. znajduje się kilka metrów od domu i nie jest z nim trwale połączona). Wyjątkiem mogą być sytuacje, w których inwestycja na gruncie nadal służy bezpośrednio gospodarstwu domowemu i zostanie to odpowiednio udokumentowane.
W praktyce jednak instalacje naziemne są niemal zawsze traktowane jako odrębna całość techniczna i objęte wyższą stawką VAT.
Ile można dostać zwrotu z podatku za fotowoltaikę?
To zależy od rodzaju podatku i statusu właściciela:
- Osoby fizyczne mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, dzięki której odliczają od podstawy opodatkowania nawet 53 000 zł wydatków (lub 106 000 zł w przypadku współwłasności). Zwrot podatku zależy od wysokości dochodu i stawki PIT – może wynieść kilka tysięcy złotych.
- Przedsiębiorcy mogą odzyskać VAT naliczony przy zakupie i montażu instalacji PV, jeśli ponieśli wydatek w związku z prowadzoną działalnością. W takim przypadku VAT wykazuje się w deklaracji VAT jako podatek naliczony do odliczenia.
