Termomodernizacja budynku – dofinansowanie 2025. Przewodnik

W 2025 roku dostęp do dotacji i ulg związanych z termomodernizacją jest większy niż kiedykolwiek wcześniej. Narodowy fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, a także fundusze wojewódzkie wspierają realizację inwestycji w ocieplenie budynków, wymianę źródeł ciepła czy montaż instalacji fotowoltaicznych. Do tego dochodzi ulga podatkowa oraz programy lokalne.

W artykule przedstawiamy najważniejsze formy wsparcia finansowego, jakie można uzyskać w ramach programu “Czyste Powietrze”, “Moje Ciepło”, “Ciepłe Mieszkanie” oraz ulgi termomodernizacyjnej. Wyjaśniamy też, co dokładnie zalicza się do termomodernizacji, kto może ubiegać się o dofinansowanie i jak zwiększyć efektywność inwestycji.

Jakie opcje dofinansowania do termomodernizacji są dostępne w 2025 r.?

Osoby planujące termomodernizację budynku w 2025 roku mogą skorzystać z kilku typów wsparcia finansowego, zależnie od rodzaju inwestycji, statusu prawnego nieruchomości oraz źródła finansowania. Dofinansowania mają różne formy i pochodzą z programów rządowych, regionalnych oraz systemu ulg podatkowych.

W najbardziej ogólnym ujęciu dostępne są:

• dotacje bezzwrotne, które obejmują dofinansowanie kosztów kwalifikowanych w ramach programów rządowych i lokalnych,
• ulgi podatkowe, umożliwiające odliczenie wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia z zakresu termomodernizacji,
• niskooprocentowane pożyczki lub dofinansowanie do kredytów, oferowane m.in. przez Bank Gospodarstwa Krajowego lub fundusze środowiskowe,
• wsparcie lokalne, przyznawane przez jednostki samorządu terytorialnego – w zależności od polityki gminy lub województwa.

Te mechanizmy funkcjonują niezależnie od siebie, co oznacza, że w wielu przypadkach można je ze sobą łączyć – np. korzystając jednocześnie z dotacji i ulgi podatkowej. Wsparcie może obejmować różnorodne działania: od ocieplenia przegród budowlanych, przez wymianę nieefektywnych źródeł ciepła, po montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych i pomp ciepła.

W dalszej części artykułu przyjrzymy się dokładnie, co zalicza się do termomodernizacji, kto może dostać dofinansowanie, oraz jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z konkretnych programów.

Co zalicza się do termomodernizacji budynku?

Termomodernizacja obejmuje znacznie więcej niż samo docieplenie ścian. To zestaw działań prowadzących do zmniejszenia strat energii, zwiększenia sprawności instalacji grzewczych i ogólnej poprawy efektywności energetycznej budynku. Jej zakres precyzyjnie określają zarówno przepisy, jak i programy dofinansowań funkcjonujące w 2025 roku.

Do najczęściej realizowanych prac termomodernizacyjnych zaliczają się:

• Ocieplenie przegród budowlanych, czyli ścian zewnętrznych, dachów, stropodachów oraz podłóg na gruncie. Poprawnie wykonana izolacja to jeden z kluczowych elementów ograniczania zapotrzebowania na energię cieplną.
• Wymiana stolarki okiennej i drzwi zewnętrznych. Nowoczesne okna i drzwi o niskim współczynniku przenikania ciepła mają istotny wpływ na bilans energetyczny budynku.
• Modernizacja lub wymiana źródła ciepła. Dotyczy to likwidacji nieefektywnych kotłów na paliwa stałe i montażu nowoczesnych rozwiązań, takich jak pompy ciepła, kondensacyjne kotły gazowe, przyłącza do sieci ciepłowniczej lub kotły na biomasę.
• Instalacja wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacja), która pozwala ograniczyć straty energii wynikające z wentylacji grawitacyjnej.
• Montowanie odnawialnych źródeł energii na potrzeby budynku, w tym mikroinstalacji fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych oraz magazynów energii, jeśli są zintegrowane z systemem grzewczym lub przygotowania ciepłej wody użytkowej.
• Modernizacja instalacji wewnętrznych, w szczególności tych odpowiedzialnych za dystrybucję ciepła i CWU (ciepłej wody użytkowej), a także zastosowanie systemów sterowania i automatyki.
• Podłączenie do sieci ciepłowniczej, o ile budynek wcześniej korzystał z indywidualnych źródeł o niskiej sprawności.

W przypadku inwestycji o większej skali warto mówić o kompleksowej termomodernizacji budynku. Jej celem jest osiągnięcie znaczącej poprawy efektywności energetycznej, często określonej jako redukcja zapotrzebowania na energię użytkową o co najmniej 40% lub spełnienie wymagań nieprzekraczających 80 kWh/m²/rok.

Dla wielu programów wsparcia warunkiem uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania jest wykonanie audytu energetycznego, który określa opłacalny zakres modernizacji i wskazuje optymalny sposób realizacji przedsięwzięcia.

Dlaczego warto przeprowadzić termomodernizację?

Termomodernizacja budynku to inwestycja, która zwraca się wielokrotnie – zarówno finansowo, jak i funkcjonalnie. Właściciele domów jednorodzinnych, mieszkań oraz wspólnoty czy spółdzielnie zyskują nie tylko realne oszczędności, ale też wyraźną poprawę komfortu życia i zwiększenie wartości nieruchomości.

Oszczędność kosztów eksploatacji

Najbardziej odczuwalnym efektem termomodernizacji jest spadek zużycia energii i związanych z tym rachunków. W przypadku kompleksowej modernizacji możliwe jest zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową nawet o 40–60%, co przekłada się na znaczące oszczędności w sezonie grzewczym. Im wyższe ceny nośników energii, tym szybszy zwrot z inwestycji.

Komfort cieplny i lepsza jakość powietrza w budynku

Ocieplenie przegród budowlanych, wymiana stolarki oraz wdrożenie nowoczesnych źródeł ciepła poprawiają równomierność temperatury w pomieszczeniach i eliminują efekt “zimnych ścian”. Dodatkowo, montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła zapewnia stały dopływ świeżego powietrza bez strat energii, co wpływa korzystnie na samopoczucie i zdrowie domowników.

Wzrost wartości nieruchomości

Budynek o wysokiej efektywności energetycznej ma większą wartość rynkową. Kupujący coraz częściej zwracają uwagę na standardy energetyczne – nie tylko ze względu na koszty utrzymania, ale również z powodu rosnących wymagań prawnych. Termomodernizacja jest więc realną formą zabezpieczenia wartości majątku na przyszłość.

Wkład w ochronę środowiska

Wymiana nieefektywnych źródeł ciepła i zmniejszenie zużycia energii to działania, które mają bezpośredni wpływ na ograniczenie emisji CO₂ i poprawę jakości powietrza. Odpowiednio przeprowadzona modernizacja pozwala wyeliminować emisję pyłów i innych zanieczyszczeń typowych dla kotłów opalanych paliwem stałym, co przekłada się również na poprawę warunków życia w lokalnych społecznościach.

Dostęp do szerokiego wsparcia finansowego

Rok 2025 to dobry moment na rozpoczęcie inwestycji – dostępnych jest wiele źródeł wsparcia, które mogą znacznie ograniczyć koszt termomodernizacji. Programy dotacyjne czy ulga termomodernizacyjna umożliwiają sfinansowanie zarówno pojedynczych działań, jak i kompleksowych modernizacji. W przypadku dobrze zaplanowanych przedsięwzięć można uzyskać najwyższy poziom dofinansowania, sięgający nawet 100% kosztów kwalifikowanych przy spełnieniu odpowiednich warunków.

Termomodernizacja budynku – dofinansowanie dla każdego?

Choć programów wsparcia w 2025 roku jest wiele, nie każdy może automatycznie liczyć na dofinansowanie. Niezależnie od tego, czy chodzi o dotację z budżetu państwa, środki z funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, czy o skorzystanie z ulgi termomodernizacyjnej, obowiązują pewne wspólne zasady, które trzeba spełnić.

Kluczowa jest forma władania nieruchomością. W przypadku domów jednorodzinnych oraz lokali mieszkalnych dotacje i ulgi przysługują właścicielom lub współwłaścicielom. Czasem akceptowani są także najemcy lub użytkownicy wieczyści, ale tylko wtedy, gdy posiadają odpowiednie pełnomocnictwa do przeprowadzenia prac termomodernizacyjnych. Dodatkowym wymogiem może być uregulowany stan prawny budynku – na przykład brak nielegalnych przyłączy lub rozbudów.

Istotną rolę odgrywa także sytuacja dochodowa gospodarstwa domowego. W wielu programach, takich jak te realizowane w ramach krajowego systemu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wysokość dofinansowania zależy od miesięcznego dochodu na osobę. Przewidziano kilka progów, które umożliwiają uzyskanie podstawowego, podwyższonego lub najwyższego poziomu wsparcia. Najkorzystniejsze warunki oferowane są osobom o najniższych dochodach lub pobierającym określone świadczenia socjalne.

W przypadku budynków o wysokim zużyciu energii dodatkową szansą jest możliwość uzyskania dotacji na kompleksową termomodernizację. Warunkiem jest zwykle wykonanie audytu energetycznego i osiągnięcie po modernizacji wymaganych wskaźników efektywności. Taki audyt może również wskazać optymalny zakres prac – od ocieplenia przegród budowlanych po modernizację źródeł ciepła i montaż instalacji odnawialnych źródeł energii.

W wielu programach wymagane jest także złożenie kompletnej dokumentacji technicznej i finansowej: kosztorysów, faktur, zaświadczeń o dochodach oraz – w określonych przypadkach – świadectwa charakterystyki energetycznej po zakończeniu inwestycji.

Nie każdy rodzaj przedsięwzięcia kwalifikuje się do wsparcia. Coraz częściej eliminowane są rozwiązania uznawane za przejściowe, jak np. kotły gazowe, które nie zapewniają pełnej neutralności klimatycznej. Preferowane są technologie oparte na odnawialnych źródłach energii: pompy ciepła, mikroinstalacje fotowoltaiczne, kolektory słoneczne i magazyny energii.

Dofinansowanie nie jest więc dostępne automatycznie – wymaga spełnienia konkretnych kryteriów technicznych, dochodowych i formalnych. Kto chce skorzystać z pomocy publicznej, powinien rzetelnie przygotować się do całego procesu: od wyboru zakresu prac, przez analizę możliwości prawnych i finansowych, aż po zebranie właściwych dokumentów.

Dofinansowanie do termomodernizacji 2025 – warunki wybranych programów

Dostępne w 2025 roku programy wsparcia różnią się zakresem, wysokością dotacji i wymaganiami formalnymi. Niektóre są skierowane wyłącznie do właścicieli nowych domów, inne pozwalają na modernizację starszych budynków. Istotne różnice dotyczą też rodzaju kwalifikowanych inwestycji – od wymiany źródła ciepła po pełną termomodernizację z audytem energetycznym i instalacją OZE.

Program Czyste Powietrze

Program dla właścicieli domów jednorodzinnych, umożliwiający zarówno pojedyncze działania (np. wymianę pieca), jak i kompleksową termomodernizację.

• Do 136 200 zł dofinansowania – uzależnione od zakresu prac i progu dochodowego.
• Wymagane:
  1. Audyt energetyczny przy kompleksowym zakresie prac.
  2. Likwidacja nieefektywnego źródła ciepła.
  3. Montaż urządzeń z listy ZUM (pompy ciepła, instalacje OZE, rekuperacja).
• Program prowadzony przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
• Wnioski przyjmowane online oraz w punktach konsultacyjnych – realizacja inwestycji może trwać do 24 miesięcy.

Program Moje Ciepło

“Moje Ciepło” to program skierowany do właścicieli nowo wybudowanych domów jednorodzinnych, których budynki spełniają podwyższone standardy energetyczne.

• Dofinansowanie: od 7 000 do 21 000 zł, zależnie od rodzaju pompy ciepła i wkładu własnego.
• Warunki kluczowe:
  1. Budynek musi mieć charakterystykę energetyczną nieprzekraczającą 55 kWh/(m²/rok).
  2. Wniosek można złożyć po zakończeniu inwestycji – zatem koszty ponosi się z góry.
  3. Obowiązuje limit dochodowy – choć mniej rygorystyczny niż w “Czystym Powietrzu”.
• Program nie łączy się z dotacjami na modernizację źródła ciepła w starszych budynkach.

Program Ciepłe Mieszkanie

Ten program został opracowany z myślą o osobach mieszkających w budynkach wielorodzinnych, szczególnie w małych i średnich miastach oraz na terenach o gorszej jakości powietrza. W odróżnieniu od poprzednich form wsparcia, nie obowiązuje tu warunek posiadania domu jednorodzinnego.

• Dofinansowanie sięga nawet 41 000 zł, a w przypadku najwyższego poziomu – do 39 900 zł na jedno mieszkanie plus 1 100 zł na dokumentację.
• Beneficjentem może być:
  1. właściciel lub współwłaściciel lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym,
  2. najemca lokalu komunalnego (za zgodą gminy),
  3. wspólnota mieszkaniowa, która realizuje inwestycję dla części wspólnych.
     
• Zakres prac obejmuje m.in. wymianę źródła ciepła na paliwa stałe, montaż instalacji grzewczej, termomodernizację oraz wymianę okien i drzwi zewnętrznych.
• Poziom dofinansowania zależy od dochodu – przewidziano trzy progi, podobnie jak w programie “Czyste Powietrze”.
• Wnioski składa się w gminie, która bierze udział w programie i rozdziela środki otrzymane z funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Ulga termomodernizacyjna

To rozwiązanie podatkowe, które umożliwia właścicielom domów odliczenie kosztów poniesionych na poprawę efektywności energetycznej – niezależnie od tego, czy korzystają z innych form dotacji.

• Ulga dotyczy wyłącznie budynków jednorodzinnych, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.
• Można odliczyć maksymalnie 53 000 zł od podstawy opodatkowania, a wydatki rozliczane są na podstawie faktur VAT – również wtedy, gdy inwestycję finansowano częściowo ze środków własnych.
• W ramach ulgi uwzględnia się m.in.:
  • ocieplenie domu i przegród budowlanych,
  • wymianę okien, drzwi zewnętrznych i bram garażowych,
  • modernizację instalacji c.o. i c.w.u.,
  • zakup i montaż pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych,
  • montaż rekuperacji lub magazynów energii.
• Odliczenia dokonuje się w zeznaniu PIT, w ciągu maksymalnie 6 lat od końca roku, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
• Ulgę można łączyć z dotacją, ale tylko dla tej części wydatków, która nie została pokryta środkami publicznymi.

Skorzystaj ze wsparcia i zamortyzuj wydatki na termomodernizację

Termomodernizacja to wydatek, który może mocno obciążyć domowy budżet – szczególnie jeśli obejmuje pełny zakres prac: od wymiany źródła ciepła, przez ocieplenie budynku, aż po montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej. Na szczęście dostępność różnych form wsparcia finansowego pozwala znacząco obniżyć realne koszty inwestycji.

Warto zacząć od analizy własnej sytuacji – czy przysługuje Ci dotacja, ulga podatkowa, a może jedno i drugie? Kluczowe znaczenie ma tu nie tylko poziom dochodów, ale również status prawny nieruchomości, jej charakterystyka energetyczna oraz planowany zakres prac.

Prawidłowe połączenie dostępnych narzędzi – np. programu “Czyste Powietrze” z ulgą termomodernizacyjną – pozwala odzyskać nawet kilkadziesiąt procent poniesionych wydatków. W przypadku gospodarstw o niskich dochodach i przy realizacji kompleksowej termomodernizacji, wsparcie może pokryć nawet do 100% kosztów kwalifikowanych.

Im lepiej przygotowana dokumentacja i świadomy wybór rozwiązań technicznych, tym większa szansa na uzyskanie dotacji i szybszy zwrot inwestycji – zarówno w postaci niższych rachunków za energię, jak i poprawy komfortu mieszkania.