Wybór odpowiedniego typu instalacji fotowoltaicznej to kluczowy krok w kierunku niezależności energetycznej i oszczędności na rachunkach za prąd. Choć panele montowane na dachach są popularnym wyborem ze względu na dostępność przestrzeni i estetykę, instalacje fotowoltaiczne na gruncie zyskują na znaczeniu dzięki swojej elastyczności i możliwości dostosowania do specyficznych potrzeb użytkownika. Jeśli posiadasz odpowiednią przestrzeń na działce, warto rozważyć tę opcję, ponieważ oferuje ona więcej swobody w ustawianiu paneli pod optymalnym kątem do słońca, łatwiejszy serwis oraz potencjalną rozbudowę w przyszłości. Przyjrzyjmy się bliżej, co fotowoltaika na gruncie ma do zaoferowania i jakie są jej kluczowe zalety oraz wady.
Fotowoltaika na gruncie – zalety instalacji na ziemi
Fotowoltaika na gruncie, np. w ogrodzie czy na działce ROD, jest opcją wyjątkowo elastyczną. Dysponując odpowiednio dużą działką, mamy możliwość zwiększenia liczby paneli w przyszłości, jeśli na przykład nasze potrzeby na energię się zwiększą. Kiedy montujemy panele na dachu, niestety nie mamy już takiego wyboru.
Takie rozwiązanie oznacza również wygodny serwis, ponieważ nie wymaga prac na wysokościach. Ewentualne naprawy czy konserwacja są prostsze, a więc prace również przebiegają szybciej.
Największą zaletą fotowoltaiki na gruncie jest możliwość optymalizowania ustawień modułów. Co to oznacza? Możemy zainstalować panele fotowoltaiczne na gruncie w dowolny sposób, tak aby uzyskać jak najlepsze nasłonecznienie. Warto również pamiętać, że instalacja na gruncie paneli fotowoltaicznych do 50 kW nie wymaga żadnych pozwoleń na budowę.
Czy fotowoltaika na gruncie ma jakieś wady?
Oczywiście. Także i to rozwiązanie nie jest pozbawione pewnych wad. Przede wszystkim fotowoltaika na gruncie oznacza bardziej rozbudowany i skomplikowany proces montażu, spowodowany specjalistyczną i zaawansowaną konstrukcją pod panele, jaką jest system mocowania paneli fotowoltaicznych. Wykonuje się ją na dwa sposoby: poprzez wkręcanie w grunt bądź montaż w betonie. Wiąże się to niestety z nieco większymi kosztami. Fotowoltaika na gruncie wymaga dużej, płaskiej i nieosłoniętej przestrzeni oraz powierzchni większej w porównaniu do instalacji na dachu. Ingeruje ona również w estetykę i przestrzeń, co może dyskredytować to rozwiązanie w oczach niektórych właścicieli posesji.
Instalacja fotowoltaiczna na ziemi – cena z montażem
Koszty instalacji fotowoltaiki na gruncie mogą być wyższe niż na dachu, głównie ze względu na koszt konstrukcji montażowych oraz przygotowanie terenu. Warto uwzględnić, że moc instalacji może wpływać na całkowity koszt, ponieważ większa moc instalacji pozwala na lepsze wykorzystanie terenu i może obniżyć jednostkowy koszt energii. Ceny mogą się różnić w zależności od wybranych materiałów i rodzaju gruntu, na którym panele mają być zamontowane. Z reguły, całkowity koszt instalacji fotowoltaicznej na ziemi, uwzględniający montaż, wynosi od kilku do kilkunastu procent więcej niż instalacja na dachu.
Panele fotowoltaiczne na gruncie – jakie konstrukcje są dostępne?
Przy wyborze konstrukcji montażowej należy rozważyć kilka opcji:
- Wbijane w grunt – najprostszy i najtańszy sposób montażu. Wymaga jednak stabilnego i nieosuwającego się gruntu.
- Montowane na betonie – konstrukcje wymagające fundamentów betonowych, które są bardziej stabilne, ale też droższe.
- Na podporach – alternatywa dla niestabilnych gruntów, gdzie konieczne jest podniesienie paneli na specjalnych podporach.
- Śledzące (trackery) – konstrukcje ruchome, które automatycznie dostosowują kąt paneli do pozycji słońca, co zwiększa efektywność, ale również podnosi koszty instalacji.
Falownik w naziemnej fotowoltaice – gdzie go umieścić?
Umiejscowienie instalacji fotowoltaicznej jest kluczowe dla jej efektywności i trwałości. Falownik powinien być umieszczony z dala od niekorzystnych warunków atmosferycznych, w miejscu suchym i przewiewnym, blisko instalacji paneli, ale z dala od bezpośredniego słońca. Najlepszym rozwiązaniem jest jego montaż na ścianie budynku, zadaszeniu lub w specjalnej szafie ochronnej na zewnątrz. Ważne jest, aby umożliwić łatwy dostęp do falownika w celu ewentualnych napraw czy przeglądów.
Jak przebiega montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie?
Proces montażu paneli fotowoltaicznych na gruncie obejmuje kilka kluczowych kroków:
- Przygotowanie terenu – wyrównanie i utwardzenie gruntu.
- Instalacja konstrukcji nośnej – montaż wybranej konstrukcji montażowej, np. wbicie pali w grunt lub zalanie fundamentów betonowych.
- Montaż paneli fotowoltaicznych – umieszczenie i przymocowanie paneli na konstrukcji.
- Podłączenie instalacji elektrycznej – poprowadzenie kabli i podłączenie paneli do falownika.
- Testy i uruchomienie – sprawdzenie poprawności działania instalacji i jej uruchomienie.
Fotowoltaika na gruncie – przepisy
Przed rozpoczęciem montażu fotowoltaiki na gruncie, należy upewnić się, że spełnione są wszystkie wymagania prawne. W Polsce instalacje do 50 kW nie wymagają pozwolenia na budowę, ale warto sprawdzić lokalne przepisy, które mogą wymagać zgłoszenia planowanej inwestycji do odpowiednich organów.
Decydując się na montaż fotowoltaiki na gruncie, należy wziąć pod uwagę szereg przepisów prawnych, które mogą mieć wpływ na planowanie i realizację inwestycji. W Polsce regulacje dotyczące fotowoltaiki na gruncie są stosunkowo przyjazne dla inwestorów, ale wymagają uwzględnienia kilku kluczowych aspektów prawnych.
Pozwolenie na budowę a wielkość instalacji
Dla większości małych instalacji fotowoltaicznych na gruncie, czyli o mocy do 50 kW, nie jest wymagane pozwolenie na budowę. Dotyczy to również instalacji typu panele fotowoltaiczne na ziemi, co upraszcza proces inwestycyjny. Wystarczy jedynie zgłoszenie zamiaru przeprowadzenia prac budowlanych w odpowiednim urzędzie. W praktyce oznacza to, że inwestor powinien złożyć odpowiednie dokumenty zawierające opis planowanej inwestycji, schematy oraz mapy, a następnie odczekać na ewentualne uwagi ze strony urzędu.
Jednak dla instalacji o mocy przekraczającej 50 kW lub jeśli planowana instalacja ma istotny wpływ na środowisko, konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę. W takich przypadkach wymagane mogą być również dodatkowe opinie środowiskowe lub decyzje o uwarunkowaniach środowiskowych.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP)
Kolejnym ważnym aspektem, który należy wziąć pod uwagę, jest Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP). MPZP określa, jakiego rodzaju inwestycje mogą być realizowane na danym terenie i pod jakimi warunkami. Przed rozpoczęciem planowania instalacji fotowoltaicznej na gruncie, należy sprawdzić, czy teren, na którym ma być zlokalizowana instalacja, nie jest objęty ograniczeniami wynikającymi z MPZP. Na przykład, w niektórych przypadkach może być zabronione stawianie konstrukcji trwałych lub wymagane mogą być określone odstępy od granic działki. Warto również zwrócić uwagę na zalety montażu paneli fotowoltaicznych, zwłaszcza w kontekście ich ustawienia pod optymalnym kątem na terenie przylegającym do nieruchomości.
Jeżeli dla danego terenu brak jest obowiązującego MPZP, konieczne może być uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, co jest procesem bardziej skomplikowanym i czasochłonnym. W takich sytuacjach warto skonsultować się z lokalnym architektem lub prawnikiem specjalizującym się w prawie budowlanym.
Prawo cywilne i relacje z sąsiadami
Instalacja fotowoltaiczna na gruncie, w tym zamontowanie paneli fotowoltaicznych, może również wpływać na prawa sąsiadów, co reguluje prawo cywilne. Ważne jest, aby przestrzegać przepisów dotyczących minimalnych odległości instalacji od granicy działki. Zgodnie z ogólnymi zasadami, minimalna odległość wynosi zwykle 3-4 metry, ale lokalne przepisy lub umowy sąsiedzkie mogą wymagać większych odstępów. Należy również pamiętać, że jeśli instalacja miałaby znacząco wpływać na komfort życia sąsiadów (np. powodować zacienienie ich działki), mogłoby to prowadzić do sporów prawnych. Warto więc zawczasu rozważyć konsultację z sąsiadami oraz upewnienie się, że planowana instalacja nie będzie naruszać ich praw.
Wymogi techniczne i bezpieczeństwo
Przepisy budowlane wymagają również, aby instalacja fotowoltaiczna na gruncie była zaprojektowana i wykonana zgodnie z obowiązującymi normami technicznymi, takimi jak przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa elektrycznego. Wiedza na temat tego, jak zamontować panele fotowoltaiczne na gruncie, jest kluczowa, ponieważ niewłaściwy montaż może prowadzić do uszkodzenia sprzętu oraz poważnych wypadków. Instalacja powinna być wykonana przez wykwalifikowanych specjalistów posiadających odpowiednie certyfikaty i uprawnienia. Wszystkie elementy instalacji, w tym konstrukcje wsporcze i okablowanie, muszą spełniać wymagania jakościowe i techniczne określone w polskich normach oraz przepisach unijnych.
Ograniczenia wynikające z prawa ochrony środowiska
Instalacje fotowoltaiczne na dużą skalę mogą podlegać również przepisom dotyczącym ochrony środowiska. Przed rozpoczęciem inwestycji warto zasięgnąć opinii, czy nie jest konieczne przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ). Warto również rozważyć, jak zamontować panele fotowoltaiczne, aby minimalizować wpływ na środowisko, zwłaszcza na terenach chronionych, takich jak parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody czy obszary Natura 2000. W niektórych przypadkach uzyskanie takiej oceny może być niezbędne.
Czy podatek od instalacji gruntowej jest wyższy niż dachowej?
Nie, obecnie stawki podatku VAT na montaż fotowoltaiki na gruncie i na dachu są równe i wynoszą 8%. Wcześniej obowiązywała wyższa stawka VAT (23%) na instalacje gruntowe, co mogło podnosić koszty takich inwestycji. Obecnie, dzięki nowelizacji przepisów, różnice te zostały zniwelowane.
Kiedy fotowoltaika na gruncie to dobry wybór?
Pewne jest, że gdy instalacja na dachu czy elewacji jest niemożliwa, np. z powodu słabego dostępu do światła, nieodpowiedniego kąta nachylenia płaszczyzny dachu, za małej powierzchni dachu – fotowoltaika na gruncie to jedyna możliwa opcja. System mocowania paneli fotowoltaicznych na gruncie oferuje różnorodne rozwiązania konstrukcyjne, które mogą być bardziej opłacalne i łatwiejsze w instalacji w porównaniu do montażu na dachu.
Instalacja fotowoltaiczna na ziemi będzie doskonałym wyborem jeśli:
- posiadasz dobrą ekspozycję terenu,
- twoja działka nie jest zacieniona,
- bardzo złożona budowa dachu uniemożliwia zastosowanie instalacji fotowoltaicznej,
- cenisz wygodę konserwacji paneli i utrzymania ich w czystości.
